Ψηφιακή καταγραφή ακίνητης  δημόσιας περιουσίας και αξιοποίηση της μέσω του Μητρώου Ακίνητης Περιουσίας (ΜΑΠ)

Το υπουργείο Οικονομικών προχωρά στην ψηφιακή καταγραφή, ταξινόμηση και επεξεργασία της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου μέσω του Μητρώου Ακίνητης Περιουσίας (ΜΑΠ) με στόχο την καλύτερη διαχείριση και αξιοποίησή της προχωρά.

Το Μητρώο Ακίνητης Περιουσίας αναμένεται να αποτελέσει το βασικό εργαλείο εντοπισμού και καταγραφής των ακινήτων του Δημοσίου με στόχο να μετατραπεί σε δημόσιο κτηματολόγιο.

Για την καταγραφή και αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας θα πραγματοποιηθούν τα εξής:

• Εντοπισμός και ακριβής προσδιορισμός ακίνητης περιουσίας ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Με τη σύμπραξη εξειδικευμένων τμημάτων ελληνικών πανεπιστημίων σχεδιάζεται ο ακριβής γεωχωρικός προσδιορισμός των ορίων δημόσιων ακινήτων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ιδιαίτερης οικονομικής ή πολιτιστικής σημασίας, τα οποία δεν ήταν τεχνικά εφικτό μέχρι σήμερα να οριοθετηθούν με τα υπάρχοντα μέσα (π.χ. Καλντέρα νήσου Θήρας). Ο ακριβής γεωχωρικός προσδιορισμός τέτοιων ακινήτων αναμένεται να επιφέρει σημαντικά οφέλη για το Δημόσιο.

• Αξιοποίηση γεωχωρικών δεδομένων για συνεχή καταχώριση των χωρικών μεταβολών των δημόσιων κτημάτων (λόγω ρυμοτομικών αλλαγών, απαλλοτριώσεων, καταπατήσεων κ.ά.), των ακτών (λόγω διαβρώσεων, τεχνικών έργων κ.ά.) και των κοινόχρηστων ζωνών αιγιαλού.

• Στέγαση δημόσιων υπηρεσιών με εξορθολογισμό και εξοικονόμηση δαπανών. Θα διενεργηθούν νέοι διαγωνισμοί στέγασης, καθώς και επαναληπτικοί διαγωνισμοί όσων κατέστησαν άγονοι, με σκοπό τη δραστική μείωση των σχετικών λειτουργικών δαπανών και την προσαρμογή στους νέους Κανονισμούς και απαιτήσεις (ενεργειακής απόδοσης, ασφάλειας κ.λπ.).

• Ταχεία εκκαθάριση των σχολαζουσών κληρονομιών.

• Έλεγχοι για τα ιδρύματα και κληροδοτήματα ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική υλοποίηση του κοινωνικού έργου και η εκπλήρωση του σκοπού που έχουν αναλάβει, καθώς και η επίτευξη της μέγιστης δυνατής δημοσιότητας στις χορηγούμενες από τα ιδρύματα υποτροφίες.

• Συνέχιση και βελτίωση των ηλεκτρονικών δημοπρασιών για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας με επικαιροποίηση και απλούστευση του νομοθετικού πλαισίου και με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για να διασφαλίζεται η προστασία του αιγιαλού και της παραλίας και να προωθείται και να διευκολύνεται η αναπτυξιακή πολιτική της χώρας.

• Επανεξέταση του Κώδικα Απαλλοτριώσεων με γνώμονα την απλοποίηση των διαδικασιών και την εναρμόνιση με τις κοινοτικές δεσμεύσεις της χώρας.

Το Υπουργείο Οικονομικών και Υπερταμείο ταυτόχρονα αναζητούν εξειδικευμένο σύμβουλο, ο οποίος θα βοηθήσει στον σχεδιασμό μιας «Ολιστικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Ακίνητη Περιουσία», που έχει ως κύριο στόχο τη «μετάβαση της ελληνικής αγοράς ακινήτων από αναδυόμενη σε ώριμη» με βασικούς άξονες την προστασία και την αποτελεσματική διαχείριση και αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου..

Ο σύμβουλος θα προβεί σε ανάλυση της αγοράς ακινήτων στο εξωτερικό και βέβαια την Ελλάδα, σε παρουσίαση στοιχείων της ελληνικής κτηματαγοράς ανά βασικούς τύπους ακινήτων όπως οικιστικά ακίνητα, γραφειακοί χώροι, καταστήματα, αποθηκευτικοί και βιομηχανικοί χώροι, τουριστικά ακίνητα κ.ά.

Θα βοηθήσει στην επιλογή της στρατηγικής σημασίας κατηγοριών ακινήτων προς διαχείριση, στον προσδιορισμό των στόχων και των αναγκαίων πρωτοβουλιών για την αξιοποίηση των κατηγοριών ακινήτων στρατηγικής σημασίας, θα προτείνει σχέδιο προτάσεων για την ανάληψη του συνόλου των στρατηγικών πρωτοβουλιών που θα έχουν εντοπισθεί και αναλυθεί και γενικότερα θα συνδράμει στη χάραξη στρατηγικής για την αξιοποίηση του εγχώριου δημόσιου real estate.

Ρύθμιση κατεχομένων Δημόσιων και Ανταλλαξίμων Κτημάτων

Το νομοσχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί στο υπουργικό συμβούλιο στις 29 Απριλίου και ευελπιστεί να«δώσει» τέλος στις πολυετείς δικαστικές διαμάχες μεταξύ Δημοσίου και πολιτών για τα καταπατημένα και ανταλλάξιμα δημόσια ακίνητα. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο το οποίο θα λύνει προβλήματα του παρελθόντος, αποδίδοντας τίτλους ιδιοκτησίας στους πραγματικούς ιδιοκτήτες των ακινήτων που υπάρχουν σήμερα.

Τη νέα ρύθμιση προαναγγέλλει η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2022 όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η τακτοποίηση των κατεχομένων Δημόσιων και Ανταλλαξίμων Κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η Πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών».

Εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών κάνουν λόγο για έσοδα που μπορεί να φθάσουν το 1 δισ. ευρώ από τα καταπατημένα, τα οποία ξεπερνούν τις 70.000. Κάθε καταπατητής, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις που θα ορίζει το σχέδιο νόμου, θα πρέπει να καταβάλει κατά μέσο όρο 14.500 ευρώ. Παράλληλα, τα ανταλλάξιμα κτήματα υπολογίζονται σε περίπου 20.000.

Η καταπάτηση της ακίνητης περιουσίας που ανήκει στο Δημόσιο είναι τεράστια με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι στην Αττική το ποσοστό των δημοσίων ακινήτων που είναι καταπατημένα να υπερβαίνει το 50% ενώ σε άλλες περιοχές της χώρας τα ποσοστά καταπάτησης των δημόσιων κτημάτων κυμαίνονται από 47% έως και 70%.

Το νομοσχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών:

• Θα δίνει δυνατότητα εξαγοράς, υπό όρους και αυστηρές προϋποθέσεις σε όσους έχουν κατέχουν δημόσια ακίνητα για να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας. Οι αυθαίρετοι κάτοχοι των δημοσίων εκτάσεων (καταπατημένων) θα μπορέσουν να αποκτήσουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος που θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου.

• Το Ελληνικό δημόσιο θα αποδίδει τίτλους ιδιοκτησίας στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας μετά από 100 χρόνια. Το σχέδιο νόμου που κατατίθεται εντός του τρέχοντος μηνός στη Βουλή αφορά ακίνητα όπως για παράδειγμα στην Καλαμαριά και το Ωραιόκαστρο, αλλά και σε συνολικά 28 νομούς της χώρας.

• Θα συγκροτήσει ειδική επιτροπή στην οποία ο κάθε δικαιούχος θα καταθέτει τα δικαιολογητικά που διαθέτει έτσι ώστε να εξεταστεί η νομιμότητα των ακινήτων.  Κατά την εξέταση από την επιτροπή θα συνεκτιμηθεί και η δικαστική προσφυγή όποιων έχουν καταθέσει.

•  Οι κάτοχοι των δημοσίων εκτάσεων θα έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου.

• Βασικός παράγοντας θα είναι η χρονική διάρκεια της κατοχής του καταπατημένου ακινήτου με ορόσημο το 1970. Για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι  έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο  πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως  έτος βάσης το 1970. Για όσους έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα μετά το 1970 το σχέδιο νόμου δεν θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς,  θα προβλέπει την απομάκρυνσή από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.

• η διαμόρφωση του ύψους του τιμήματος θα λαμβάνονται και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, το τίμημα εξετάζεται να είναι  χαμηλό  για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Το τίμημα ανάλογα με το ύψος του θα εξοφλείται σε δόσεις.